SVAKO IMA NEKOG KOGA VIŠE NEMA

SVAKO IMA NEKOG KOGA VIŠE NEMA

http://www.youtube.com/watch?v=C2GyMKA8OIs&list=PL9C22396F45463B77

Svako od nas nosi u sećanju bliske osobe, neke situacije o kojima posebno rado razmišlja, neke priče koje se nikad ne zaboravljaju.

Za mene je takva osoba moj deda Petar. Tih čovek koji je poznavao bezbroj raznih bajki i legendi. On me je uveo u čaroban svet vila, princeza, sirena, čarobnjaka i zmajeva, prelepih legendi i bajki. Koliko je deda bio tih toliko je baka bila galamljiva te smo se često skrivali od nje na potkrovlje stare kuće, gde smo imali svoj bajkovit svet u ćošku najudaljenije sobe, gde babin glas nije mogao dopreti koliko god nas je glasno i ljutito dozivala (naravno kasnije nas je to koštalo solidne grdnje, što naravno nije bila nikakva prepreka da sledećeg dana uradimo isto „zlodelo“ !)

Deda me je naučio mnogim stvarima. Zahvaljujući njemu moja dečja mašta puna je bila patuljaka, dobrih životinja koje pomažu ljudima, zlih veštaca koje sam umela izbegavati i vere da pored onog našeg svakodnevnog života postoji još neki drugi u koji će moći da provire samo izabrani. Deda me je naučio da razlikujem dobro od zla, da ne budem isključiva i brzopleta u sudovima, da ne ocenjujem površno druge i da uvek vodim računa „ o svom dvorištu“  umesto da se bavim drugima. Deda je formirao moj dečji ukus  i karakter upravo pričajući mi prelepe priče koje su kod male devojčice izazivale radost, znatiželju, neretko strah i zabrinutost za sudbine junaka.

Tako se  rodila moja ljubav prema sivom i vetrovitom Baltiku, naučila sam da se ne plašim strašnih bura i ogromnih talasa, ali  i da poštujem „veliku vodu“. Sećam se da je, jednom kad smo otišli na obalu, more bilo jako uzbrkano, iznad sive vode skupljali su se teški crni oblaci a u vetru moglo su čuti udaranje mnogih talasa. Prepala sam se tad jako nemirnog mora – između jednog i drugog talasa čulo se kao da nešto šišti i neko jauče i zapomaže tužnim glasom. Uhvatila sam jako deku za ruku. A on je našao zaklon odakle se more moglo dobro videti, ali vetar nije bio toliko neprijateljski i rekao da je ono što čujem glas jednog mladog ribara koji se pre hiljade godina zaljubio u Juratu, Kraljicu Baltika, čiju je ljubav uništio ljubomoran bog Perkun. Desilo se to pre mnogo vekova dok je na dnu Baltika svoje kraljestvo imala morska kraljica Jurata. Njena se prelepa palata sunčanim danima presijavala ispod talasa bojom zlata i ćilibara i nalazila blizu mesta koje do dan danas postoji i zove se baš Jurata. Ovo je bila veoma pažljiva kraljica koja je vodila računa o svim stanovnicima svog morskog kraljestva. Jednom je saznala od svojih sluga da svakog jutra jedan mladi ribar ide u ribolov i sve više i više riba strada u njegovim mrežama. Jurata se jako rezbesnela i rešila da kazni mladića. Dozvala je morske vile i sirene i naredila im je da svojim prelepim glasovima odvedu mladog ribara na pučinu. Tako se i desilo. Ribar nije mogao da odoli prelepim zvucima koje do sad nikad nije čuo. Skroz se prepustio ovoj čarobnoj muzici zaboravivši na majčine priče iz detinjstva o tome kako je pogubna za ribare i mornare pesma koju peva sirena! Odjednom je ispred sebe ugledao prelepu Gospu koja ga je strogo gledala. Njene su oči imale boju hladnog, sivo-plavog mora, odevena je bila u zelenu haljinu ukrašenu smaragdima, ćilibarom i zlatnim ljuspicama. Mladi ribar nikad nije video lepšu ženu. Kraljica Jurata, jer se upravo ona nalazila ispred ribara, u početku bila rešena da kazni ribara smrću – ali  kad je u jutarnjem suncu ugledala njegovo lice, njene su oči poprimile zelenu boju i Jurata je odmah zavolela mladića. Od tad je svake večeri isplovljavala iz svoje ćilibarske palate da se vidi s mladićem. Prolazili su dani, nedelje, meseci. Ribar i Jurata su uživali u svojoj sreći. Ali pošto se ne samo na zemlji, već i u podvodnom svetu, nijedna tajna ne može sačuvati uskoro je vest o tome kako Jurata voli običnog smrtnika dospela i do Perkuna, osvetoljubivog boga vatre i gromova koji je imao jako oružje – vatrene gromove. Ljubomoran Perkun je rešio da ubije ljubav Jurate i ribara. On je udario gromom u baltičke vode, vatra je uništila ćilibarske odaje  Juratine palate i ubila kraljicu Juratu. Ni mladi ribar nije bolje prošao. Perkun je naredio da sluge prikovaju ribara uz podmorsku stenu. Jadan ribar do dan danas plače sa voljenom Juratom, a kad se teški oblaci skupljaju iznad Baltika, a u talasima besni vetar, može se čuti njegovo tužno zapomaganje koje dopire iz vodenih dubina. A ako neko ikad nadje mrvicu ćilibara na obali Baltika nek se priseti Kraljice Baltika jer upravo drži u rukama komadić ćilibarske odaje koju su uništili Perkunovi gromovi.  

Tad mi je deda Petar rekao još nešto. Kaže da je primetio da i moje, inače zelene, oči kad sam ljuta, kad se osećam nesrećno i povređeno gube zeleni, mačkasti sjaj i postaju sive i hladne kao Baltik za vreme bure. Tako Baltik obeležava „svoju decu“ – da se mogu lakše prepoznati čak i kad žive daleko od Baltika... 

DIJANA

DIJANA

http://www.youtube.com/watch?v=XC4asg5VGkY

Idem polako. Koračam oprezno. Tumaram u mraku pazeći da se ne sudarim sa nekim uspomenama koje želim zauvek držati uspavane i duboko zatvorene u kutiji. Volim noć. Tad je ogledalo samo glatka hladna površina i ne postoji opasnost da ću se suočiti sa sopstvenim pogledom. Danju ga obilazim širokim lukom. I sopstveni pogled , i ogledalo. Volim noć. Čula su mi tad izoštrenija. Ne samo predmeti već i reči, čak i one neizrečene, poprimaju skroz druge oblike. Mirisi su gušći,  zvuci dopiru sa svih strana. Sećanje doseže dublje. Idem polako ka regalu. Ne treba mi svetlo da bih pronasla ploču sa muzikom koja otvara bravu moje duše, ne treba mi svetlo da dohvatim onu knjižicu, da je otvorim baš na onoj strani. Osluškujem noć. Čini se da se ne razlikuje naročito od ječerašnje, pa i nakjučerašnje. Osluškujem sebe. Sve je kako treba: prava „ja“ je duboko sakrivena, zakopana ispod nebitnih slika i jos manje važnih reči i gestova. Sve to upakovano u lep šareni omot koji privlači poglede mnoštvom boja izazivajući oduševljenje tom raznobojnom površinom, te niko i ne posumnja da je to savršeno maskirno odelo jednog malog uplašenog kameleona. Sad virim još dublje. U stvari i ne moram da virim, znam šta je tamo. Bezglasno šapućem „I ništa više. Samo malo cveća. I jedna reč zlatna i poveća. Skrivena u papiru leži u omotu – možda će biti od koristi još jednom u životu[1]“ . Ponavljam polako, dovoljno glasno da reči poprime konkretne oblike... da ... volela bih da bude od koristi.

Na trenutak zaboravljam na reči. Moja se čula usredsređuju na saksofon. Ovo će biti duga noć. Sedam na pod. Zatvaram oči i prepuštam se milovanju muzike. Upijam svaki zvuk. Celo moje „ja“ želi da se vreme zaustavi. Da ostanemo samo saksofon i ja. Moje umorne misli počinju da usporavaju, smiruje se dah, napetost napušta mišiće. Sad me ne vidi niko. Mogu skinuti masku jer ne postoji opasnost da će grimasa na licu ili sjaj u očima odati šta zaista osećam i koliko sam ranjiva. Muzika je toliko blagotvorna. Moja usta nisu više stegnuta od bola. Smeškam se vrhovima usana. Ja dneva i ja noćna – toliko različite, a ipak sestre bliznakinje. Malo ko je dovoljno vešt da to primeti. Da shvati da je ona dnevna samo bled negativ one noćne. Da li neko bar naslućuje da je ona noćna prelep poljski cvet dok je dnevni kostim izveštačene ruže koristan samo zbog bodlja? Smejem se grohotom u sebi – u sebi da ne bih poremetila savršenu simbiozu mraka i saksofona - kakva sjajna varka!  Svi trče oko ruže ne sluteći performans! Rane prste na oštrim trnovima u želji da uberu jednu od mnogobrojnih i tako sličnih jedna drugoj ruža ne primećujući skriveni među bodljama nezaboravak. Jedinstveni. Jednostavan. Jak. Harmoničan. I tako delikatan. Moje misli lebde u ritmu ove  senzibilne muzike.  Htela bih da pitam, ali nemam koga. Ljudi volje sjaj i raskošno bogactvo. Pa makar bilo i lažno. Ima mnogo pitanja. Bez odgovora. Da li to mrak ne dozvoljava da uvidim odgovore? Pa čemu onda pitanja? Mrak je gust. I mekan. Kao ćebe. Kapci postaju sve teži, muzika sve udaljenija, misli sve sporije, pitanja nebitna. Važno je ostati na putu i koračati napred. Na vreme vratiti masku i plašt. Zaštiti sve dragoceno što svet ionako ne ume prepoznati. Čuvati nezaboravak da go niko ne zgazi, da mu ne iščupa latice, ne dozvoliti da uvene. I dok san ne dođe ponavljam nečujno:  „I ništa više. Samo malo cveća. I jedna reč zlatna i poveća. Skrivena u papiru leži u omotu – možda će biti od koristi još jednom u životu“ ... da ... volela bih da bude od koristi ... volela bih da bude od koristi.

---

[1] Marija Pavlikovska – Jasnoževska – Magija poljubaca

ŻAD

ŻAD

Zmierzch powoli przechodził w noc. Ciepłą letnią noc. Przez okno dobiegały odgłosy wielkiego miasta. Lubiła wielkie miasta. Pozwalały zachować anonimowość, a jednocześnie dawały złudę iż samotność jest daleko stąd.  Swoje wielkie miasto lubiła szczególnie. Jej serce biło jego rytmem, jej oddech był miarowy gdy serce jej miasta biło miarowo… Miała wrażenie, że mieszka w tym mieście od wieków. A przecież mieszkała tu zaledwie od dwudziestu lat. Ale coś jej mówiło, że jej przygoda z tym miastem rozpoczęła się dużo wcześniej… może w innym życiu?...

Kim była? Czasami wydawało jej się, że jest ptakiem uwiezionym w ciele kobiety. Innym razem stojąc przed lustrem widziała jedynie małą głupią ćmę, którą już tylko centymetry dzieliły od ognia. Czasem myślała o sobie, jak o sarnie, która wpadła we wnyki. Czasem wydawało jej się, że nosi w sobie moc Hekate… a były dni gdy czuła się niczym Artemida…  Czasami miała wrażenie, że w jej ciele kłębią się wszystkie jej wcielenia naraz, że jest bliska … odpowiedzi kim jest naprawdę…

Poranek…

Brzask. Pękają żelazne obręcze ciemności. Ale miasto wciąż śpi. Jego równy oddech jest niemalże namacalny. Oddycha głęboko, miarowo. Tylko, gdzie niegdzie w oknach już – a może jeszcze - palą się światła. Jest tak cicho. Trudno się nie uśmiechnąć na myśl co stanie się z ciszą za dwie godziny… w Kairze poranną ciszę gwałci śpiew muezina. W jej mieście tramwaj jadący tak blisko okna, że trudno się oprzeć wrażeniu, że parkuje prosto w jej śnie. Parkuje? Przejeżdża przez jej piękny sen bez pardonu go rozrywając na strzępy. Próbowała ratować swoje piękne sny budząc się na dwie minuty przed tym nim stary tramwaj wtoczy się na stare szyny biegnące tuż obok jej kamienicy. Ale gwałt pozostaje gwałtem – bez względu na to kto go zadaje…

Czy to możliwe, że jest jedynym przechodniem na deptaku? Czy to możliwe, że udało jej się złapać deptak dopiero szykujący się do przyjęcia tysięcy nóg. Jest trochę rozczarowana – wydawało jej się, była przekonana, że jej miasto nie zasypia nawet na chwilę…

Ona sama też niewiele spała. Jej sen był niespokojny, czujny. Czasami przychodziło jej do głowy, że, w którymś poprzednich wcieleń musiała być wojownikiem i po tym właśnie czasie pozostała jej czujność snu.  Śniła często i gwałtownie. Bała się niektórych swoich snów. Wierzyła, że niektóre z nich są zwiastunami… nie wiedziała tylko czego. Kiedyś o mało we śnie nie umarła. Była o tym przekonana. Siadła na krześle obok swego łóżka i przyglądała się pogrążonemu we śnie swojemu ciału. I wiedziała, doskonale widziała, że jeśli natychmiast całą siłą swej woli nie zmusi swego ciała do obudzenia się, to nie obudzi się już nigdy. A przecież nie mogła sobie na to pozwolić. Miała jeszcze tak wiele do zrobienia...

Pierwsze promienie słońca zdobywały wciąż bardzo opustoszały deptak. Nie mogła się nie zdziwić. Nie znała go w tym wydaniu. Pusty, nierozpalony do niemożliwości gorącym słońcem… teraz dopiero, gdy jej uwagi nie odciągały setki pędzących w szaleńczym tempie  przechodniów, mogła w pełni docenić jego urok. Stąpała powoli i dostojnie rozkoszując się tym, że ma go tylko dla siebie. Stąpała ostrożnie, by nie zburzyć dziewiczości poranka… Przez ułamek sekundy nie mogła się oprzeć wrażeniu, że już kiedyś kroczyła w ten sam sposób, po tym samym deptaku, choć wtedy nieco inaczej wyglądał – zresztą ona też. Kiedy to mogło być… jej charakterystyczna długa suknia… czyżby deja vu?                                       Ten poranek stanowił cudowny moment intymnego wręcz obcowania z jej miastem. Nikt nie zakłócał  tej niezwykłej chwili zespolenia z miastem, które nagle nabrało zupełnie ludzkiego wymiaru. Wiedziała, że może to trwać zaledwie ułamek sekundy, jeden krótki urywany oddech – potem czar prysł. Nie mogła się nie uśmiechnąć. Dlaczego? Przyszło jej do głowy, że należy do grupy wybranych. Nielicznej grupy tych, których zmysły są bardziej wyostrzone, na momenty odbierających na nieco innej frekwencji niż „zwykłe odbiorniki”. Niektóre zapachy, dźwięki, obrazy miasta wywołujące całą gamę jej odczuć i wrażeń dla innych były nieosiągalne. Zresztą ona sama nie umiała jasno opisać tego co czuje i co widzi. Oczywiście tych chwil nie było wiele – ale tym bardziej były drogocenne. Czasami jeden dźwięk, wirujący płatek śniegu czy kropla deszczu spływająca po oknie zatłoczonego tramwaju sprawiała, że przed jej oczyma otwierały kadry z filmu, który był jej życiem – w chwili trwającej nie dłużej niż mrugnięcie wracała do czasów, do sytuacji, do osób, z którymi była, gdy deszcz tworzył identyczne wzory na szybie, gdy cisza brzmiała dokładnie tak samo, gdy ludzie byli tak samo zmęczeni… Flash back I już sama nie wiedziała czy burzy boi się ona sama czy może czuje strach swojej babci, która często opowiadała o tym strachu. Czy wewnętrzny niepokój, który odzywał się w niej za każdym razem, gdy słyszała wycie karetki jest jej niepokojem czy też właśnie wdarła się w głąb innej duszy i obcego niepokoju.

Bawiła się słuchając co „obcy” mówią o jej mieście – „jest takie chaotyczne… jest takie staroświeckie… jest takie nieobliczalne… jest tak źle zorganizowane… jest takie zatłoczone… jest takie zaściankowe…. w ogóle jest niepodobne…” Czy tak samo postrzegają i żyją całe swoje życie? Powierzchownie, schematycznie , według wzorów przyjętych przez takie lub inne przewodniki? Czy na co dzień też nie są w stanie dostrzec uroku  tego, co się w nie mieści w ogólnie przyjętych definicjach stanowiących kierunkowskazy w naszym życiu i szablonach narzuconych nam przez innych? Czy chaotyczne nie może być piękne na swój sposób? Czy staroświeckie nie może być urokliwe? Czy nieobliczalne nie może być pociągające?